Woda butelkowana – którą wybrać?
Woda powinna być podstawowym napojem w naszej diecie. Na rynku dostępnych jest wiele wód butelkowanych. Różnią się one ogólną zawartością rozpuszczonych składników mineralnych. Czy wiesz, która woda jest najlepsza dla Ciebie? Kiedy sięgnąć po wodę mineralną a kiedy po źródlaną? Zapraszam do lektury!
Woda zawiera składniki mineralne, które w większości należą do niezbędnych dla organizmu człowieka. Są to m.in. makroelementy np. wapń, magnez, fosfor, potas, sód oraz mikroelementy np. żelazo, cynk, miedź, fluor, jod. Każdy składnik odgrywa w organizmie swą fizjologiczną rolę, a wielkości dziennego zapotrzebowania są różne dla każdego z nich. Warto zatem czytać etykiety wód butelkowanych i świadomie wybierać wodę dostosowaną do potrzeb organizmu [1].
Podział wód butelkowanych
Woda butelkowana: dwutlenek węgla występuje naturalnie w wodzie lub woda może zostać nim wysycona w trakcie butelkowania.
Do butelkowania przeznaczone są tylko wody podziemne, pierwotnie czyste pod względem chemicznym i mikrobiologicznym, charakteryzujące się stabilnym składem mineralnym. Można z nich usunąć składniki nietrwałe (np. związki żelaza, manganu) poprzez filtrację albo dekantację poprzedzoną ewentualnie napowietrzaniem i sedymentacją osadów. Wody butelkowane możemy podzielić na:
– naturalne wody mineralne o różnym stopniu mineralizacji, w tym wody źródlane (stanowią około 98% wszystkich – dostępnych wód butelkowanych na rynku),
– wody stołowe (mineralizowane),
– wody lecznicze [2, 3].
Sprawdź nasze warsztaty dietetyczne dla firm lub indywidualne wsparcie dietetyka.
Wody butelkowane mogą zawierać dwutlenek węgla (CO2). Gaz ten występuje naturalnie w wodzie lub woda może zostać nim wysycona w trakcie butelkowania. Biorąc pod uwagę stopień nasycenia dwutlenkiem węgla wody dzielimy na:
– nienasycone dwutlenkiem węgla — niegazowane,
– niskonasycone dwutlenkiem węgla — do stężenia 1500 mg CO2/l,
– średnionasycone dwutlenkiem węgla — od 1500 do 4000 mg CO2/l,
– wysokonasycone dwutlenkiem węgla — powyżej 4000 mg CO2/l.
Woda w butelce: o składzie chemicznym i stopniu mineralizacji wody decyduje m.in. skład mineralny warstw skalnych.
Naturalne wody mineralne
O składzie chemicznym i stopniu mineralizacji wody decyduje skład mineralny warstw skalnych, głębokość występowania wody i czas jej przebywania w środowisku skalnym. Do naturalnej wody mineralnej nie wolno dodawać innych składników niż dwutlenek węgla. Naturalne wody mineralne możemy podzielić w zależności od ogólnej zawartości składników mineralnych na:
– wysokozmineralizowane > 1500 mg/l
– średniozmineralizowane > 500 – 1500 mg/l
– niskozmineralizowane > 50 – 500 mg/l
– bardzoniskozmineralizowane < 50 mg/l
Jaka woda jest najbardziej wartościowa?
Naturalne wody mineralne wysokozmineralizowane i średniozmineralizowane są to najbardziej wartościowe wody mineralne dla zdrowia. Szczególnie wody mineralne wysokozmineralizowane zawierają znaczne ilości składników mineralnych, które działają fizjologicznie na organizm człowieka i mogą wyrównywać niedobory minerałów w organizmie. Dzięki temu wody te pełnią ważną funkcję profilaktyczno-zdrowotną i świetnie nadają się do stałego spożycia w większych ilościach.
Woda źródlana i jej zastosowanie
Naturalne wody mineralne niskozmineralizowane i bardzoniskozmineralizowane mogą być również nazywane jako wody źródlane. Posiadają one niewielkie ilości składników mineralnych, które nie mają znaczenia dla organizmu człowieka. Za to woda źródlana doskonale nadaje się do gotowania potraw, parzenia herbaty i kawy, rozcieńczania koncentratów soków i syropów. Wpływa na to niska zawartość minerałów, która powoduje, że woda źródlana jest bardziej chłonna i szybciej wydobywa wszystkie składniki z surowców, z których robimy potrawę. Picie wody źródlanej w większej ilości nie jest korzystne dla zdrowia, ponieważ wpływa na rozrzedzenie elektrolitów i zaburza bilans wodno-eletrolityczny w organizmie [4, 5, 6].
Przykłady naturalnych wód mineralnych.
Woda stołowa (mineralizowane)
Woda stołowa wzbogacona jest w składniki mineralne. Powstaje przez zmieszanie wody źródlanej z naturalną wodą mineralną wysokozmineralizowaną. Innym sposobem produkcji jest dodanie soli mineralnych zawierających co najmniej jeden składnik mający znaczenie fizjologiczne, taki jak: sód, magnez, wapń, chlorki, siarczany, wodorowęglany lub węglany. Podobnie jak naturalne wody mineralne wysokozmineralizowane mogą one pełnić funkcje profilaktyczno-zdrowotną.
Woda lecznicza stosowana jest indywidualnie według wskazań lekarskich.
Woda lecznicza
Wody lecznicze to specjalna kategoria naturalnych wód mineralnych, które wyróżnia obecność składników o szczególnej aktywności prozdrowotnej na przykład fluoru, bromu, radu. Wody lecznicze zawierają w większości ponad 4000 mg/l składników mineralnych. Stosowane są indywidualnie według wskazań lekarskich lub podczas uzdrowiskowych zabiegów leczniczych, takich jak kąpiele, inhalacje, kuracje pitne itp [7, 8, 9].
Przykłady wód leczniczych.
Woda butelkowana jako źródło składników mineralnych
Woda mineralna może stanowić istotne uzupełnienie składników mineralnych w naszej diecie. Jednak tylko około 25% wód butelkowanych dostępnych na rynku ma znaczenie jako źródło składników mineralnych w żywieniu. Warunkiem tego jest, aby co najmniej jeden z niezbędnych makro- lub mikroelementów występował w ilościach znaczących w stosunku do zapotrzebowania człowieka.
Woda w butelce: kryteria przyjęte dla znakowania naturalnych wód mineralnych.
Na wykorzystanie składników mineralnych zawartych w wodach wpływ ma wiele czynników zależnych zarówno od organizmu (stan zdrowia, odżywienia, wiek i inne), jak i od składu wody (m.in. ilość składnika i jego forma chemiczna). Pierwiastki występujące w wodzie w formie jonów są łatwo przyswajalne, np. wapń w stopniu porównywanym do wykorzystania z produktów mlecznych. Dlatego wody o dużej zawartości wapnia są doskonałym jego źródłem dla osób, które stosują dietę bezmleczną.
Sód w wodzie
Większość wód, szczególnie wysokozmineralizowanych , zawiera znaczne ilości chlorku sodu (sól kuchenna), który należ ograniczyć w naszej diecie. Wody zawierające większe ilości jonów sodowych (pow. 200 mg/l) należy wybierać sporadycznie, ewentualnie w celu uzupełnienia strat składników np. na skutek pocenia się. Osoby z nadciśnieniem, stosujące dietę niskosodową czy ze skłonnością do kamicy nerkowej powinny wybierać wody o zawartości sodu poniżej 20 mg/l (np. Nałęczowianka, Kinga).
Woda w butelce: większość wód, szczególnie wysokozmineralizowanych, zawiera znaczne ilości chlorku sodu (sól kuchenna), który należ ograniczyć w naszej diecie.
Wód wysokozmineralizowanych nie należy stosować do przygotowywania mieszanek mlecznych dla niemowląt. Dlatego, że produkty te są już odpowiednio wzbogacane w składniki mineralne dostosowane do zapotrzebowania niemowlęcia w określonym wieku. Odpowiednie dla niemowląt są wody z małą zawartością sodu i siarczanów, które na opakowaniu są oznaczone jako przeznaczone dla niemowląt i małych dzieci.
Gorąco polecam ranking wód mineralnych, który pozwala ocenić wody butelkowane dostępne na polskim rynku pod względem zawartości soli mineralnych. Zestawienie pozwala obiektywnie określić, która woda będzie najbardziej spełniać nasze potrzeby. Dodatkową zaletą zestawienia jest możliwość sortowania poszczególnych składników mineralnych [10, 11].
Więcej informacji o wodzie i jej właściwościach można przeczytać w serwisie www.wodadlazdrowia.pl.
Przeczytaj również:
Flawonoidy: lecznicze działanie – cześć 1
Woda butelkowana – którą wybrać?
Rokitnik – ogromne źródło witaminy C
Sprawdź nasze warsztaty dietetyczne dla firm lub indywidualne wsparcie dietetyka.