Flawonoidy należą do związków odgrywających w organizmie człowieka różne, istotne funkcje, ale nie są gromadzone w żadnych organach. Ulegają wielokierunkowym, nie do końca poznanym przemianom i w ciągu kilkunastu godzin zostają wydalone. Stąd ważne jest stałe ich dostarczanie z pożywieniem.
Flawonoidy – ile ich jemy w ciągu dnia?
W Polsce oszacowano, że w dziennej racji pokarmowej znajduje się około 19 mg flawonoidów.
Dzienne spożycie flawonoidów zależy od nawyków żywieniowych w danym regionie i waha się od kilku miligramów do 1 g. Przykładowo w krajach śródziemnomorskich średnie dzienne spożycie flawonoidów w zależności od diety wynosi od 100 do 1000 mg. W krajach, gdzie dieta mieszkańców uboga jest w związki fenolowe dzienne spożycie waha się od 23 do 28 mg. W Polsce oszacowano, że w dziennej racji pokarmowej znajduje się około 19 mg flawonoidów.
Sprawdź nasze warsztaty dietetyczne dla firm lub indywidualne wsparcie dietetyka.
Dzienne spożycie flawonoidów zależy od nawyków żywieniowych w danym regionie i waha się od kilku miligramów do 1 g. Przykładowo w krajach śródziemnomorskich średnie dzienne spożycie flawonoidów w zależności od diety wynosi od 100 do 1000 mg. W krajach, gdzie dieta mieszkańców uboga jest w związki fenolowe dzienne spożycie waha się od 23 do 28 mg. W Polsce oszacowano, że w dziennej racji pokarmowej znajduje się około 19 mg flawonoidów.
Flawonoidy – przyswajalność
Flawonoidy: dzienne spożycie flawonoidów waha się od kilku miligramów do 1 g.
Wchłanianie flawonoidów w przewodzie pokarmowym u zwierząt i człowieka zależy od wielu czynników. Są to m.in. wielkość cząstek, rozpuszczalność, czas przesuwania się pokarmu w przewodzie pokarmowym. Ważnym czynnikiem jest również rodzaj spożywanego produktu. De Vries i wsp. przeprowadzili doświadczenie w którym podano ochotnikom porównywalne ilości kwercetyny w formie wina, herbaty i cebuli. Stwierdzono, że biodostępność kwercetyny z cebuli jest najwyższa.
W innych badaniach zaobserwowano, że wchłanianie kwercetyny z cebuli jest do trzech razy większe niż z jabłek. Cebula zawiera głównie glukozydowe połączenia kwercetyny. Natomiast w jabłkach kwercetyna występuje jako mieszanina glikozydów, takich jak galaktozydy, ramnozydy, arabinozydy, ksylozydy, glukozydy i rutynozydy.
Metabolizm flawonoidów
Metabolizm flawonoidów zachodzi w wątrobie, przy udziale enzymów.
Flawonoidy metabolizowane w organizmie człowieka są przede wszystkim w przewodzie pokarmowym, komórkach jelitowych oraz w wątrobie. Flawonoidy (za wyjątkiem katechin) są często obecne w pożywieniu jako β-glikozydy. Niektóre aglikony flawonoidowe mają charakter hydrofobowy. Mogą one być transportowane przez błony biologiczne na drodze dyfuzji biernej. Połączenie z cukrem w postać glikozydową zmienia charakter związku na bardziej hydrofilny, co zmniejsza możliwość dyfuzji. β-glukozydazy, obecne w aktywnym enzymatycznie nabłonku jelita cienkiego, umożliwiają wchłanianie wolnych aglikonów, poprzez rozszczepienie wiązania β-glikozydowego. Antocyjany stanowią wyjątek – zidentyfikowano je w moczu w postaci glikozydów. Przyczyną tego zjawiska jest duża wrażliwość aglikonów pochodzących z antocyjanów na zakres pH panujący w jelitach. Są one prawdopodobnie degradowane zanim nastąpi wchłonięcie.
Metabolizm flawonoidów zachodzi w wątrobie oraz częściowo już w jelicie. W wątrobie przebiega przy udziale enzymów I fazy (hydroksylacja, demetylacja – cytochrom P 450) oraz II fazy (O-metylacja, sprzęganie z kwasem glukuronowym lub siarkowym). Produkty metabolizmu związków flawonoidowych wydalane są z moczem oraz z żółcią. Ulegają one krążeniu jelitowo – wątrobowemu, co przedłuża czas eliminacji a także możliwego działania. Nie wszystkie jednak flawonoidy wydalane są z moczem. Przykładowo kwercetyna i jej pochodne po przyjęciu doustnym zidentyfikowano tylko w osoczu krwi.
Flawonoidy i mikrobiota jelitowa
Nie wchłonięte oraz wydzielone z żółcią metabolity flawonoidów są przetwarzane przez mikroflorę jelitową, głównie w jelicie grubym. Mikroorganizmy te posiadają liczne enzymy. Trawią one wiązania glikozydowe między cząsteczką flawonoidu i cukru ze znacznie większą wydajnością niż enzymy produkowane przez komórki ludzkie. Bakteriami, które w znaczącym stopniu przyczyniają się do rozcinania wiązań glikozydowych są: Bacteroides distasonis, Bacteroides uniformis i Bacteroides ovatus. Powstałe metabolity, podobnie jak niezmienione flawonoidy, ulegają następnie glukuronidacji, sulfatacji i metylacji, a produkty ich metabolizmu – głównie glukuroniany i siarczany, zostały zidentyfikowane we krwi i moczu zarówno ludzi, jak i zwierząt. Wykazano, że powstające w powyższych procesach metabolity mają niezmienioną strukturę ugrupowań odpowiedzialnych za aktywność antyoksydacyjną tych związków i wykazują właściwości przeciwutleniające podobne do właściwości niezmienionych flawonoidów.
Piśmiennictwo dostępne u autora wpisu.
Przeczytaj również:
Burgery z soczewicy z puree kalafiorowym
Dobre i złe tłuszcze w żywności
Alergia i nietolerancja pokarmowa
Chleb żytni na zakwasie – dlaczego warto go jeść?
Sprawdź nasze warsztaty dietetyczne dla firm lub indywidualne wsparcie dietetyka.