Ziarno żyta i jego przetwory od wieków mają swój udział w żywieniu człowieka. Licznie przeprowadzane badania dowodzą o korzystnych walorach żywieniowych i dietetycznych jego produktów.
Ziarno żyta a błonnik pokarmowy
Ziarno żyta oprócz składników odżywczych typowych dla grupy zbóż, wyróżnia się znaczną zawartością błonnika pokarmowego. Szczególnie cennymi składnikami błonnika pokarmowego są pentozany, fruktany i β-glukany, oraz ich frakcje rozpuszczalne w wodzie, które cechują się właściwościami prozdrowotnymi.
Ich obecność w diecie przyczynia się do obniżenia całkowitego cholesterolu a także obniża ryzyko wystąpienia zmian nowotworowych przewodu pokarmowego oraz piersi. Błonnik pokarmowy reguluje czynności perystaltyczne jelita grubego, dlatego zaleca się spożywanie chleba żytniego razowego jako czynnik w profilaktyce przeciw zaparciom. Wykazuje również działanie ochronne przed chorobami układu krążenia oraz zapobiega nadwadze. Działa normalizująco na poziom cukru we krwi, co w efekcie obniża podaż na insulinę u osób chorych.
Fitozwiązki a ziarno żyta
Ziarno żyta cenione jest również ze względu na bogactwo występowania aktywnych biologicznie związków fenolowych. Są to m.in.: kwasy ferulowy, kawowy, kumarynowy, dwuferulowy – towarzyszące substancjom pentozanowym, alkilorezorcynole, które jak wykazały badania, uczestniczą w przemianach biochemicznych kwasów tłuszczowych, fosfolipidów i triacylogliceroli oraz fitoestrogeny (np. matairesinol, secoisolariciresinol i pinoresinol). Najważniejsze z wymienionych związków to fitoestrogeny. Substancje te należą do grupy polifenoli i mogą wykazywać słabą aktywność estrogenową w organizmach ludzi i zwierząt. Fitoestrogeny obniżają ryzyko występowania nowotworów piersi i prostaty, przeciwdziałają chorobie wieńcowej, osteoporozie, a także łagodzą symptomy menopauzy (fale gorąca, bezsenność).
Piśmiennictwo
- Staszewska E., 2008. Żyto i produkcja pieczywa żytniego Przegląd Piekarski i Cukierniczy, 56, 11, 26-29.
- Jasińska I., Kołodziejczyk P., Michniewicz J., 2006. Fitoestrogeny ziarna żyta i ich znaczenie w profilaktyce zdrowotnej. Przegląd Piekarski i Cukierniczy, 54, 6, 2-5.
- Diowksz A., 2008. Atrybuty zdrowotne pieczywa pełnoziarnistego. Przegląd Piekarski i Cukierniczy, 56, 11, 20-24.
Przeczytaj również:
Jak prawidłowo skomponować swój jadłospis?
Mrożone warzywa i owoce – czy są zdrowe?
Jak dzieci mogą pomóc w kuchni?
Witam
Czy zyto jest poddawane modyfikacjom genetycznym,jesli tak,to jakie sa tego skutki?
Czy gluten z zyta jest tak samo problematyczny dla ukladu pokarmowego,jak pszenny,czy tez moze mniej,np jak w orkiszu?
Z gory dziekuje za fachowa adpowiedz.
Pozdrawiam
Urszula